prof.dr. Ingrid Meulenbelt
Hoogleraar Moleculaire Biologie van Artrose
Ingrid Meulenbelt is professor in de moleculaire biologie van artrose en is hoofd van de Artrose-onderzoeksgroep binnen de sectie Moleculaire Epidemiologie van de afdeling Biomedical Data Sciences. Ze is vice-voorzitter van de LUMC VENI commissie en lid van het operationeel onderwijs overleg van de master biomedische wetenschappen (OOO MaBMS). In 2016 heeft Meulenbelt een NWO-VICI subsidie gekregen om de diversiteit van de onderliggende moleculaire artrose processen in kaart te brengen. Meulenbelt zit in organiserend comité van het prestigieuze internationale artrose congres; OsteoArthritis Society International (OARSI) als voorzitter van de abstract (2019) en het programma (2020).
Moleculaire biologie van artrose
De leerstoel van Meulenbelt richt zich op de moleculaire biologie van artrose. Artrose is een invaliderende gewrichtsaandoening waar 1,2 miljoen mensen in Nederland mee kampen, maar waarvoor nog geen werkend medicijn voorhanden is. Patiënten zijn daarom vaak jarenlang afhankelijk van fysiotherapie en/of palliatieve zorg, wat een hoge sociale en economische ziektelast veroorzaakt.
Uitgangspunt van de leerstoel van Meulenbelt is dat de ontwikkeling van effectieve behandeling voor artrose ernstig wordt gehinderd doordat het ziekteproces aanzienlijk verschilt tussen patiënten.
Om de diversiteit in het artroseproces te ontrafelen richt Meulenbelt zich allereest op het in kaart brengen van de karakteristieke verschillen op moleculair niveau, tussen de ziekteprocessen die plaatsvinden in bot en kraakbeen van patiënten die een gewrichtsvervangende operatie ondergaan vanwege artrose. Op basis van deze karakteristieke moleculaire patronen (genetica, transcriptie, en epigenetica) wordt vervolgens een menselijk model systeem van artrose, een artrose-gewricht-op-chip, ontwikkeld. Hiermee kan de biologische basis van deze verschillende ziekteprocessen in bot en kraakbeen verder worden bestudeerd. Door gebruik te maken van stamcellen (iPSCs) die aangezet worden tot het maken van kwalitatief hoogwaardig bot en kraakbeen ontstaat een reproduceerbaar model. Met deze methodologie-ontwikkeling draagt het onderzoek ook bij aan de regeneratieve geneeskunde binnen het artroseveld.
Risicofactoren van artrose in de mens zoals erfelijkheid en mechanische belasting kunnen vervolgens in het model toegepast worden om het artroseproces in gang te zetten. Met het model kan ook worden gezocht naar nieuwe aangrijpingspunten voor effectieve artrose-therapie-op-maat. Om de translatie naar de kliniek mogelijk te maken worden moleculaire signaalmoleculen in bloed opgespoord die het aanwezige ziekteproces in weefsels kunnen rapporteren. Als zodanig adresseert de leerstoel meerdere vragen uit de Nationale Wetenschapsagenda en draagt het bij aan de belangrijke maatschappelijke uitdaging die artrose heet.
Wetenschappelijke carrière
Professor Ingrid Meulenbelt rondde in 1990 de studie Medische Biologie cum laude af aan de Universiteit van Amsterdam. Na 2 jaar als onderzoeker te hebben gewerkt bij Medscand Ingeny startte zij in 1992 haar promotieonderzoek aan de Universiteit in Leiden getiteld ‘Genetische risicofactoren van artrose’, die zij in 1997 afrondde. Als gedetacheerde postdoc onderzoeker bij TNO Preventie en Gezondheid vervolgende ze haar artrose-onderzoek en zette zij samen met de afdeling Reumatologie de landmark-studie Genetica Artrose en Progressie (GARP) op. In 2000 maakte zij als universitair docent de overstap naar het Leids Universitair Centrum (LUMC) en startte zij haar eigen onderzoekslijn met betrekking tot functioneel genomisch artrose-onderzoek. In 2008, nu als universitair hoofddocent, startte zij een tweede landmark-studie genaamd Research in Articulair Artrose Kraakbeen (RAAK), ditmaal met de afdeling Orthopaedie. De RAAK-studie vormt nog steeds het fundament van het huidige artrose-onderzoek in de groep van Meulenbelt. In 2016 ontving zij een prestigieuze VICI-beurs van NWO en mede als gevolg daarvan werd zij in 2017 benoemd tot hoogleraar in de Moleculaire Biologie van Artrose bij het LUMC. Haar inauguratie vond plaats op 19-01-2018 en was getiteld: ‘Artrose van diversiteit in moleculaire paden tot effectieve therapie op maat’.
Prijzen