Doel van het onderzoek

Het doel van het onderzoek bij de afdeling moleculaire epidemiologie is het identificeren van mechanismen die bijdragen aan gezonde veroudering en langlevendheid. Om deze reden zijn wij gestart met de ‘Leiden Lang Leven-Studie’ (LLS), een studie waar 421 langlevende families aan deelnemen. De deelnemers aan deze studie zijn 944 negentigjarige broer-zus paren, 1.671 van hun nakomelingen en 744 partners van de nakomelingen. De partners vormen de controlegroep en representeren de algemene bevolking.

Wat bestuderen we?

Door te bestuderen waarom deze families langer en gezonder leven kan onderzocht worden welke mechanismen betrokken zijn bij een vertraagde ziekteontwikkeling en een gezonde veroudering. Om dit doel te bereiken hebben wij vele soorten metingen gedaan waarmee we onder andere de genen en het metabole profiel (onder andere bloeddruk en verschillende bloedwaarden) van individuen kunnen bestuderen. Wij passen de meest geavanceerde data analyses toe om patronen te ontdekken die samengaan met eigenschappen van gezondheid.

Resulaten

De nakomelingen van de negentigjarigen, die nu op middelbare leeftijd zijn, hebben minder vaak type 2 diabetes, hoge bloeddruk of een hartinfarct in vergelijking tot de controle groep. Kinderen van langlevende mensen hebben gemiddeld hetzelfde gewicht en dezelfde leefstijl als hun partners, maar de suikerstofwisseling, de vetstofwisseling en de schildklierregulatie staat bij de langlevende families gunstiger afgesteld.

De negentigjarigen uit de LLS dragen evenveel risico allelen voor cardiovasculaire ziekte, kanker en type 2 diabetes als de jongere controle populatie. Dit suggereert dat er genetische en omgevingsfactoren aanwezig zijn in de negentigjarigen die de schadelijke effecten van ziekte allelen zouden kunnen tegenwerken.

Op zoek naar zulke beschermende genetische factoren die bijdragen aan veroudering en langlevendheid, hebben we de verschillen tussen genen van 20.000 langlevende individuen van 85 en ouder en 80.000 individuen jonger dan 65 jaar uit 10 Europese landen met elkaar vergeleken. Uit dit onderzoek bleek dat één van de genen op chromosoom 5 anders staat afgesteld bij veel van de langlevende individuen, waardoor deze mensen 10 procent meer kans hebben om 90 te worden. Dit gen werkt als een soort genetische hoofdschakelaar, die mogelijk tientallen andere genen aanstuurt. Welke genen worden beïnvloed en in welke weefsels deze regulator tot uiting komt, wordt nu verder onderzocht. Door het integreren van alle gegevens over de deelnemers in de LLS hopen we in de toekomst ook andere nieuwe factoren en mechanismen te ontdekken die bijdragen aan gezonde veroudering en langlevendheid.